ပင္လယ္ေသ(Dead Sea)

ပင္လယ္ေသဆိုတာ ေဂ်ာ္ဒန္ႏိုင္ငံနဲ႔ အစၥေရး ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာ တည္ရွိျပီး အဲဒီေနရာဟာ ကမၻာ႔ေျမျပင္ရဲ႕ အနိမ္႔ဆံုးအပိုင္းလို႔ ဆိုရေလာက္ေအာင္ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ထက္ ေပေပါင္း ၁၃၀၀ေက်ာ္ခန္႔ နိမ္႔ေနခဲ႔ပါတယ္။ ပင္လယ္ေသ လို႔သာ ေခၚဆိုၾကေပမဲ႔ အားလံုးသိၾကတဲ႔အတိုင္း အျခားေသာ ပင္လယ္ေတြလို ဆက္စပ္ေနတဲ႔ ပင္လယ္ျပင္ၾကီးမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ တကယ္တမ္းေတာ႔ သူဟာ ကုန္းတြင္းပိတ္ ေရအိုင္ၾကီး တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပင္လယ္ေသ ေရအိုင္ၾကီးထဲမွာ ဆားေပ်ာ္ဝင္မႈႏႈန္း အင္မတန္မွ ျမင္႔မား လွတဲ႔အတြက္ လူရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ ကိုေတာင္ ေရေပၚမွာ ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕မ်ားဆို ေရမ်က္ႏွာျပင္ေပၚ မွာ ေပါေလာေပၚေန ရင္း ေအးေအးလူလူ စာအုပ္ဖတ္ေနတဲ႔သူေတာင္ ရွိပါတယ္။ 

 ပင္လယ္ေသထဲကေရဟာ ဆားပါဝင္မႈႏႈန္း ၃၃.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိျပီး ရိုးရိုး သာမာန္ ပင္လယ္တစ္ခုမွာ ေပ်ာ္ဝင္ေနတဲ႔ ဆားပမာဏထက္ ၁၀ရာခိုင္းႏႈန္းနီးပါး ပိုမို မ်ားျပားပါတယ္။ ဒီလို ငံက်ိေနတဲ႔ ေရျပင္ထဲမွာ ဘယ္လို သက္ရွိသတၱဝါမွ မရွင္သန္ႏိုင္သလုိ၊ ပင္လိုအပင္မ်ိဳးမွလဲ မေပါက္ေရာက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီေလာက္ က်ယ္ေျပာလွတဲ႔ ကန္ၾကီးထဲမွာ ေရမွာေပ်ာ္တဲ႔ငါး၊ လိပ္၊ စတဲ႔ သတၱဝါေတြ၊ ေရထဲမွာ ရွင္သန္ေပါက္ေရာက္တဲ႔ အပင္ေတြဆိုတာ ဘာတစ္ခုမွ ရွိမေနတဲ႔ ဆားငံေပ်ာ္ရည္ေတြသာ ျပည္႔ေနတဲ႔ ေရအိုင္္ၾကီး ျဖစ္ေနပါေတာ႔တယ္. ပင္လယ္ေသဟာ ၁၂၄ဝေပအထိ နက္ရႈိင္းျပီး ေရေတြကေတာ႕ ၾကည္လင္ျပာလဲ႔ေနကာ အမိႈက္တစ္စေတာင္ မျမင္ရေပမဲ႔ ကမ္းစပ္ တစ္ေလွ်ာက္မွာေတာ႔ ဆားပြင္႕ေလးေတြ ေဖြးေနျပီး ကမ္းေျခ တစ္ေလွ်ာက္ဟာလည္း ေျခာက္ေသြ႔ျပီး အပင္မရွိသေလာက္ က်ဲပါးတဲ႔ ကုန္းေခါင္ေခါင္ ေျမရိုင္းသာျဖစ္ေနပါတယ္။ အလ်ား ၄၂မိုင္ အနံ ၁၁မိုင္ ရွည္လ်ားျပီး ၾကီးမားလွတာေၾကာင္႔ ေရကန္လို႕ မေခၚဘဲ ပင္လယ္လို႔ ေခၚၾကပံုရပါတယ္။

ပင္လယ္ေသအေၾကာင္း စဥ္းစားေနရင္းမွာဘဲ အာရံုထဲကို ဝင္ေရာက္လာတာက ပင္လယ္ေသရဲ႕ ေျမာက္ဖက္မွာ ရွိတဲ႔ ဂါလိလီပင္လယ္ အေၾကာင္းပါဘဲ။ ဂါလိလီ ပင္လယ္ဟာလည္း ေရအိုင္သာျဖစ္ျပီး ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္စီးဝင္တဲ႔ အိုင္ၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဂါလိလီဟာ အရွည္ ၁၃မိုင္ရွိျပီး အက်ယ္အားျဖင္႔ ၈မိုင္ရွိပါတယ္. ပင္လယ္မ်က္နွာျပင္ထက္ ေပ ၇၀၀ ခန္႔ နိမ္႔က်ျပီး ပင္လယ္ေသျပီးရင္ ကမၻာ႕အနိမ္႔ဆံုး ေရအုိင္ၾကီး ျဖစ္ပါတယ္.။ ေရအိုင္ၾကီးႏွစ္ခု တူတဲ႔အခ်က္က အဲဒီ ေရအိုင္ ႏွစ္ခု စလံုးဟာ ေဂ်ာ္ဒန္ ျမစ္ေရေတြ စီးဆင္း ဝင္ေရာက္တဲ႔ ေရကန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္.. ဒါေပမဲ႔ မတူတဲ႔ အခ်က္ကေတာ႕ ဂါလိလီေရအိုင္ၾကီးဟာ ခ်ိဳျမိန္တဲ႔ ေရေတြရွိျပီး ပင္လယ္ေသ ကေတာ႕ ေရငံမ်ားသာ ရွိတဲ႔ ေရျပင္ျဖစ္ပါတယ္. ဂါလိလီေရျပင္ဟာ လွပ သန္႔ရွင္းတဲ႔ ေရခ်ဳိေတြ ရွိတာေၾကာင္႔ ေရထဲမွာ သက္ရွိမ်ိဳးစံု ရွင္သန္ေပါက္ဖြားလို႔ ေနပါတယ္. အပင္မ်ားစြာနဲ႔ ငါးအမ်ိဳးေပါင္း စံုလင္စြာ က်က္စား ျမဴးတူးလို႔ ေနပါတယ္။ အစၥေရးတို႔ရဲ႕ အဓိက ေသာက္သံုးေရ အရင္းအျမစ္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျမစ္တစ္ခုတည္းကေန ျဖစ္ေပၚလာတဲ႔ ေရကန္ႏွစ္ခုဟာ ဘာေၾကာင္႕မ်ား မတူ ကြဲျပားေနရတာလဲဆိုတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာပါတယ္. တစ္ေနရာတည္းမွာ တည္ရွိေနျပီး ျမစ္တစ္ခုတည္းက ေရကို ရရွိေနတဲ႔ ပင္လယ္( ေရအိုင္ၾကီး) ႏွစ္ခုဟာ တစ္ခုကေတာ႕ သက္ရွိေတြ ေနထိုင္ မေပါက္ဖြားႏိုင္တဲ႔ ေရျပင္မ်ိဳးကို ပိုင္ဆိုင္ေနျပီး တစ္ခုကေတာ႔ သက္ရွိေတြ မီွတင္းေနထိုင္ႏိုင္တဲ႔ ေရျပင္မ်ိဳး ဘာေၾကာင္႔မ်ား ျဖစ္ေနရတာလဲ.. အေျဖရွာ စဥ္းစားၾကည္႔တဲ႔ အခါမွာေတာ႔..

ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္ဟာ ဂါလိလီပင္လယ္ ထဲ ကို ေျမာက္ဘက္ ကေန စီးဝင္ျပီးမွ ေတာင္ဘက္ ကေန ျပန္စီးထြက္ သြားခဲ႕ပါတယ္ .. ဂါလိလီ ပင္လယ္ ထဲကေရ ဟာ အဝင္ေရာ အထြက္ ပါရွိတဲ႔ ေရအရွင္ ျဖစ္တာေၾကာင္႔ သန္႔ရွင္းၾကည္လင္တဲ႔ ေရခ်ိဳျဖစ္ေနျပီး  

 သက္ရွိေပါင္းမ်ားစြာ ေပါက္ဖြားေနထိုင္ႏိုင္ကာ သတၱဝါနဲ႔ အပင္ေတြအတြက္ မွီခိုအားထားရာ ျဖစ္ေစခဲ႔ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ဂါလိလီ ပင္လယ္ထဲကေန ျပန္လည္ စီးထြက္ လာတဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္ၾကီး တစ္ခုလုံးက ေရေတြ စီးဝင္ေနတာျခင္း တူေပမဲ႔လို႕ ပင္လယ္ေသကေတာ႔ သက္ရွိလည္း မေနႏိုင္၊ ဆားေတြ သတၳဳဓာတ္ေတြ မ်ားျပားေနတဲ႔ ေရျပင္ဟာလည္း ငံက်ိေနခဲ႕ပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကေတာ႔ စီးဝင္တဲ႔ ေရသာ ရွိျပီး ျပန္လည္ စီးဆင္းသြားတဲ႔ ျမစ္၊ ေခ်ာင္း စတဲ႔ ေရထြက္ေပါက္ တစ္ခုမွ မရွိတဲ႔ ေရေသျဖစ္လို႕ပါ။

စီးဆင္းမႈ မရွိတဲ႔ ပင္လယ္ေသရဲ႕ ေရျပင္ထုဟာ ခန္႕မွန္းေျခ တန္ခ်ိန္ တစ္သိန္းေက်ာ္ခန္႔ ေန႕စဥ္ ေန႔စဥ္ အေငြ႔ပ်ံသြားပါတယ္.။ ေရေတြတန္ခ်ိန္မ်ားစြာ အေငြ႔ပ်ံသြားတဲ႔အခါ ကန္ထဲမွာ ဆားနဲ႔ သတၱဳေတြသာ မ်ားစြာ က်န္ရစ္ခဲ႕ပါတယ္။ ဆားပါဝင္မႈႏႈန္း မ်ားျပားလြန္းလို႕ သက္ရွိေတြ ရွင္သန္ဖို႔မျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ အေနအထားကို ေရာက္ရပါတယ္. ပင္လယ္ေသဟာ ေဂ်ာ္ဒန္ုျမစ္ဆီက စီးဝင္တဲ႔ ေရသာရွိျပီး စီးဝင္လာတဲ႔ေရကို ျပန္လည္ ထုတ္ေပးျခင္းမရွိဘဲ သူ႕ပင္လယ္ထဲမွာ ထိမ္းသိမ္းထားလိုက္တဲ႔ အတြက္ ပင္လယ္ေသအျဖစ္ကို ေရာက္ခဲ႔ရပါတယ္။