၁၉၈၉ ခုႏွစ္ မတ္လ
၂၄ရက္ေန ့မွာ Tanker Exxon Valdez သေဘၤာက USA ႏိုင္ငံရဲ ့ the pristine
waters of Prince William Sound in Alaska မွာ ေက်ာက္ေဆာင္ေပၚတင္မိၿပီး
သေဘၤာ၀မ္းဗိုက္ေဘးက ေပါက္သြားလို ့ ေရနံစိမ္း US gallons ေပါင္း
ဆယ့္တစ္သန္း ေလာက္ ယိုစိမ့္ထြက္သြားၿပီး မိုင္ေပါင္း ၁၃၀၀ ေလာက္ရိွတဲ့
ကမ္းေျခ နဲ ့ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း ၁၁၀၀၀ ရိွတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ကို ယိုဖိတ္တဲ့
ေရနံစိမ္းေတြနဲ ့ ဖံုးလႊမ္းပ်က္စီးသြားေစခဲ ့ပါတယ္။ ယေန ့တိုင္ေအာင္
ပတ္၀န္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈရဲ ့ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေတြ ခံစားေနရတုန္းပါ။
Tanker Exxon Valdez သေဘၤာ ေက်ာင္ေဆာင္ေပၚတင္တဲ့အေၾကာင္းကလည္း စိတ္၀င္စားစရာ ပါ။
- သေဘၤာေက်ာက္ေဆာင္တင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ မာလိန္မႈး Captain Joseph Hazelwood က အရက္အလြန္အကြ်ံေသာက္ထားလို ့မူးၿပီး အခန္းထဲ အိပ္ေပ်ာ္ေနပါတယ္တဲ့။
- သေဘၤာသားေတြရဲ ့ နားေနခ်ိန္ (Rest hours) ကို ေသခ်ာမလုပ္ထားတဲ့အတြက္ Duty က်တဲ့ Third mate က ပင္ပမ္းေနလို ့ သေဘၤာကို ေကာင္းမြန္စြာ ေမာင္းႏိုင္စြမ္း မရွိတာ ေတြ ့ ရတယ္တဲ့။
- Third mate က ေရဒါမွာေပၚတဲ့ Bligh Reef သႏၱာေက်ာက္တန္းရဲ ့ တစ္ဖက္က ေက်ာက္ေဆာင္ ပံုရိပ္ကို မွားဖတ္မိလို ့ သေဘၤာေက်ာက္တန္းေပၚတင္သြားတာပါတဲ့။ (ကိုယ့္အလုပ္ ကိုယ္ လုပ္တတ္ၿပီလား၊ မလုပ္တတ္ေသးဘူးလားဆိုတာ ေခါင္းထည့္ မစဥ္းစားဘဲ လက္မွတ္ေလးရိွတာနဲ ့ ရာထူးတိုး လုပ္ခ်င္သူ ေတြ သင္ခန္းစာယူရပါမယ္။)
- သေဘၤာ ေပၚမွာရိွေနတဲ့ ေနာက္ထပ္ေရဒါတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ The Raytheon Collision Avoidance System (RAYCAS radar) ကို စစ္ၾကည့္ၿပီးေမာင္းရင္ ေက်ာက္တန္းေပၚ တင္စရာ အေၾကာင္းမရိွ ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီေရဒါက ပ်က္ေနတာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေနၿပီး၊ ဒီပ်က္ေနတဲ့ အေၾကာင္းကို Exxon management ရံုးကလည္း သိေနတယ္တဲ့။
(Safety နဲ ့ ပတ္သက္ လို ့ မျဖစ္ရင္ေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ ျဖစ္လို ့ကေတာ့ ေသၿပီဆရာ ဘဲ။)
ဒီအျဖစ္ဆိုးႀကံဳရၿပီး၊ IMO မွာ Marine Pollution Prevention rules (MARPOL) ေတြ ေပၚေပါက္ လာတာပါ။ သေဘၤာေတြကို စီမံေမာင္းႏွင္တည္ေဆာက္တဲ့အခါ "Safer ships and cleaner oceans" ကို ဦးတည္ခ်က္ထားဖို ့ပါ။ ဒါက MARPOL ရဲ ့ Common objective ပါဘဲ။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာ က်င္းပတဲ့ MARPOL Convention မွာ USA ႏိုင္ငံက အဆိုျပဳတာက၊ Oil tanker အသစ္အားလံုးမွာ ကိုယ္ထည္ (Hull) ႏွစ္ထပ္ မတပ္မေနရ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းထုတ္ေပးဖို ့ေပါ့။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ သေဘၤာ၀မ္းပိုက္ေပါက္သြားရင္ ဆီေတြ ပင္လယ္ထဲ ယိုဖိတ္မႈ မရိွေအာင္လို ့ပါ။ သူတို ့ေကာင္းေကာင္းခံလိုက္ရတာကိုး။
ဒါေပမယ့္ တစ္ျခား IMOႏိုင္ငံေတာ္မ်ားမ်ားက Double hull တစ္ခုတည္းမွ မဟုတ္၊၊ ဆီယိုဖိတ္မႈကို တားဆီးႏိုင္တဲ့ တစ္ျခားပံုစံနဲ ့ တည္ေဆာက္တာကိုလည္း၊ လက္ခံဖို ့အဆိုကို ၀ိုင္းသေဘာတူ လိုက္ၾကပါတယ္။
Double hull ဆို သေဘၤာတည္ေဆာက္တဲ့ ေနရာမွာ Hull အတြက္ ႏွစ္ဆကုန္မွာ စိုးတာကိုး။ ေပသီး ၀ိုင္းေခါက္ၾကတာေပါ့။
ဒီေတာ့ Japan ႏိုင္ငံက Mid-deck tanker design ကို တင္ျပေတာ့ လက္ခံၾကပါတယ္။ ဒီ Design က၊ သေဘၤာ၀မ္းဗိုက္ေပါက္ရင္ Titanic သေဘၤာလို၊ Exxon Valdez သေဘၤာလို၊ ၀မ္းဗိုက္ေဘးဖက္ Turn of Bilge မွာေပါက္ေလ့ရိွတာေၾကာင့္ အဲဒီေနရာမွာ အကာအကြယ္ ျဖစ္ေအာင္ Side ballast tanks ေတြ တပ္ထားေပးပါတယ္။ ေအာက္၀မ္းဗိုက္ပိုင္း မွာေတာ့ Double hull မရိွဘဲ Single hull တစ္ထပ္ဘဲ တပ္ထားပါတယ္။ Single hull ေနရာကေပါက္ရင္ ၀င္လာတဲ့ ေရက အေပၚတြန္းတင္လို ့ ဆီေတြက ေဘးႏွစ္ဖက္က Side ballast tank ထဲကို ေရာက္သြားမွာမို ့ အျပင္ကို ထြက္မယ့္ ဆီကို တားႏုိင္တယ္လို ့ယူဆၾကပါတယ္။ (Mid deck tanker ပံု ၾကည့္ပါ။)
ဒီ ့ေနာက္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ IMO က MARPOL မွာ ျပင္ဆင္ခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ တန္ခ်ိန္ ၅၀၀၀ နဲ ့ အထက္ ရိွတဲ ့Tanker ေတြကို ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လေနာက္ပိုင္ သေဘၤာတည္ေဆာက္ ဖို ့ Contract ထိုးထားရင္ (သို ့) ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ ေနာက္ပိုင္း စ တည္ေဆာက္တဲ ့ သေဘၤာ ေတြမွာ Double hull (သို ့) Mid-deck (သို ့) အလားတူ ဆီယိုဖိတ္မႈကိုတားဆီးႏိုင္တဲ့ ပံုစံေတြနဲ ့ တည္ေဆာက္ရမယ္လို ့ေပါ့။
USA ကေတာ့ သူတို ့ဆီမွာ Double hull tanker ေတြကိုဘဲ အသိအမွတ္ျပဳ legislation လုပ္တာ လက္ခံပါတယ္။ တစ္ျခားဒီဇိုင္းေတြက ဆီယိုဖိတ္မႈကို တားဆီးဖို ့ စိတ္မခ်ရဘူးလို ့ ယူဆလို ့ပါ။
ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၉ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၈ရက္မွာ IMO ရဲ ့သတ္မွတ္ခ်က္အရ Single hull နဲ ့ တည္ေဆာက္ ထားတဲ့ Tanker Erika က Fuel oil တန္ခ်ိန္ ၃၁၀၀၀ နဲ ့ Bay of Biscay အ၀င္ ျပင္သစ္ကမ္းရိုးတန္းမွာ ခါးက်ဳိးၿပီး နစ္ျမဳပ္ျပန္ေတာ့ IMO က Single hull ကို လံုး၀ ဖယ္ပစ္ဖို ့ ဆံုးျဖတ္ၾကပါတယ္။ Double Hull နဲ ့ဆို ပိုခိုင္ခန္ ့တယ္ေပါ့။
Tanker Erika က သက္တန္း ၂၅ႏွစ္ေလာက္ရိွၿပီး the classification society “Registro Italiano Navale” ရဲ ့ Report အရ ဒီသေဘၤာက သက္တန္း၂၀ေက်ာ္သံုးလို ့ရတာကို စစ္ေဆးထားလို ့ IMO requirement အရ Safety certificates ေတြ အျပည့္အစံု ထုတ္ေပးထား ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တရားရံုးက ေသခ်ာစြာဂရုမစိုက္မႈ အျပစ္နဲ ့ သေဘၤာပိုင္ရွင္ကို US$280 millions နဲ ့ သီးျခားျပစ္ဒါဏ္ေငြေတြ က်ခံေစခဲ့ပါတယ္။ သေဘၤာကုမၸဏီ Total SA ကိုလည္း လံုး၀ပိတ္သိမ္း ပစ္လိုက္ပါတယ္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ မွာ IMO က Single hull tankers ကို မတည္ေဆာက္ေတာ့ဖို ့၀ိုင္းၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ Pre¬-MARPOL tankers ေတြက ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ MARPOL tankers and small tankers ေတြက ၂၀၁၀ခုႏွစ္မွာစလို ့ Single hull ကို ေမွးမိွန္ေဖ်ာက္ကြယ္ဖို ့ သတ္မွတ္ လိုက္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ Oil tanker ေတြမွာ Double hull ေတြ တပ္ဆင္တည္ေဆာက္ရတဲ့ အေၾကာင္းပါဘဲ။
အားလံုးကိုေလးစားလ်က္
သန္းလြင္ CE
Tanker Exxon Valdez သေဘၤာ ေက်ာင္ေဆာင္ေပၚတင္တဲ့အေၾကာင္းကလည္း စိတ္၀င္စားစရာ ပါ။
- သေဘၤာေက်ာက္ေဆာင္တင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ မာလိန္မႈး Captain Joseph Hazelwood က အရက္အလြန္အကြ်ံေသာက္ထားလို ့မူးၿပီး အခန္းထဲ အိပ္ေပ်ာ္ေနပါတယ္တဲ့။
- သေဘၤာသားေတြရဲ ့ နားေနခ်ိန္ (Rest hours) ကို ေသခ်ာမလုပ္ထားတဲ့အတြက္ Duty က်တဲ့ Third mate က ပင္ပမ္းေနလို ့ သေဘၤာကို ေကာင္းမြန္စြာ ေမာင္းႏိုင္စြမ္း မရွိတာ ေတြ ့ ရတယ္တဲ့။
- Third mate က ေရဒါမွာေပၚတဲ့ Bligh Reef သႏၱာေက်ာက္တန္းရဲ ့ တစ္ဖက္က ေက်ာက္ေဆာင္ ပံုရိပ္ကို မွားဖတ္မိလို ့ သေဘၤာေက်ာက္တန္းေပၚတင္သြားတာပါတဲ့။ (ကိုယ့္အလုပ္ ကိုယ္ လုပ္တတ္ၿပီလား၊ မလုပ္တတ္ေသးဘူးလားဆိုတာ ေခါင္းထည့္ မစဥ္းစားဘဲ လက္မွတ္ေလးရိွတာနဲ ့ ရာထူးတိုး လုပ္ခ်င္သူ ေတြ သင္ခန္းစာယူရပါမယ္။)
- သေဘၤာ ေပၚမွာရိွေနတဲ့ ေနာက္ထပ္ေရဒါတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ The Raytheon Collision Avoidance System (RAYCAS radar) ကို စစ္ၾကည့္ၿပီးေမာင္းရင္ ေက်ာက္တန္းေပၚ တင္စရာ အေၾကာင္းမရိွ ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီေရဒါက ပ်က္ေနတာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေနၿပီး၊ ဒီပ်က္ေနတဲ့ အေၾကာင္းကို Exxon management ရံုးကလည္း သိေနတယ္တဲ့။
(Safety နဲ ့ ပတ္သက္ လို ့ မျဖစ္ရင္ေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ ျဖစ္လို ့ကေတာ့ ေသၿပီဆရာ ဘဲ။)
ဒီအျဖစ္ဆိုးႀကံဳရၿပီး၊ IMO မွာ Marine Pollution Prevention rules (MARPOL) ေတြ ေပၚေပါက္ လာတာပါ။ သေဘၤာေတြကို စီမံေမာင္းႏွင္တည္ေဆာက္တဲ့အခါ "Safer ships and cleaner oceans" ကို ဦးတည္ခ်က္ထားဖို ့ပါ။ ဒါက MARPOL ရဲ ့ Common objective ပါဘဲ။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာ က်င္းပတဲ့ MARPOL Convention မွာ USA ႏိုင္ငံက အဆိုျပဳတာက၊ Oil tanker အသစ္အားလံုးမွာ ကိုယ္ထည္ (Hull) ႏွစ္ထပ္ မတပ္မေနရ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းထုတ္ေပးဖို ့ေပါ့။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ သေဘၤာ၀မ္းပိုက္ေပါက္သြားရင္ ဆီေတြ ပင္လယ္ထဲ ယိုဖိတ္မႈ မရိွေအာင္လို ့ပါ။ သူတို ့ေကာင္းေကာင္းခံလိုက္ရတာကိုး။
ဒါေပမယ့္ တစ္ျခား IMOႏိုင္ငံေတာ္မ်ားမ်ားက Double hull တစ္ခုတည္းမွ မဟုတ္၊၊ ဆီယိုဖိတ္မႈကို တားဆီးႏိုင္တဲ့ တစ္ျခားပံုစံနဲ ့ တည္ေဆာက္တာကိုလည္း၊ လက္ခံဖို ့အဆိုကို ၀ိုင္းသေဘာတူ လိုက္ၾကပါတယ္။
Double hull ဆို သေဘၤာတည္ေဆာက္တဲ့ ေနရာမွာ Hull အတြက္ ႏွစ္ဆကုန္မွာ စိုးတာကိုး။ ေပသီး ၀ိုင္းေခါက္ၾကတာေပါ့။
ဒီေတာ့ Japan ႏိုင္ငံက Mid-deck tanker design ကို တင္ျပေတာ့ လက္ခံၾကပါတယ္။ ဒီ Design က၊ သေဘၤာ၀မ္းဗိုက္ေပါက္ရင္ Titanic သေဘၤာလို၊ Exxon Valdez သေဘၤာလို၊ ၀မ္းဗိုက္ေဘးဖက္ Turn of Bilge မွာေပါက္ေလ့ရိွတာေၾကာင့္ အဲဒီေနရာမွာ အကာအကြယ္ ျဖစ္ေအာင္ Side ballast tanks ေတြ တပ္ထားေပးပါတယ္။ ေအာက္၀မ္းဗိုက္ပိုင္း မွာေတာ့ Double hull မရိွဘဲ Single hull တစ္ထပ္ဘဲ တပ္ထားပါတယ္။ Single hull ေနရာကေပါက္ရင္ ၀င္လာတဲ့ ေရက အေပၚတြန္းတင္လို ့ ဆီေတြက ေဘးႏွစ္ဖက္က Side ballast tank ထဲကို ေရာက္သြားမွာမို ့ အျပင္ကို ထြက္မယ့္ ဆီကို တားႏုိင္တယ္လို ့ယူဆၾကပါတယ္။ (Mid deck tanker ပံု ၾကည့္ပါ။)
ဒီ ့ေနာက္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ IMO က MARPOL မွာ ျပင္ဆင္ခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ တန္ခ်ိန္ ၅၀၀၀ နဲ ့ အထက္ ရိွတဲ ့Tanker ေတြကို ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လေနာက္ပိုင္ သေဘၤာတည္ေဆာက္ ဖို ့ Contract ထိုးထားရင္ (သို ့) ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ ေနာက္ပိုင္း စ တည္ေဆာက္တဲ ့ သေဘၤာ ေတြမွာ Double hull (သို ့) Mid-deck (သို ့) အလားတူ ဆီယိုဖိတ္မႈကိုတားဆီးႏိုင္တဲ့ ပံုစံေတြနဲ ့ တည္ေဆာက္ရမယ္လို ့ေပါ့။
USA ကေတာ့ သူတို ့ဆီမွာ Double hull tanker ေတြကိုဘဲ အသိအမွတ္ျပဳ legislation လုပ္တာ လက္ခံပါတယ္။ တစ္ျခားဒီဇိုင္းေတြက ဆီယိုဖိတ္မႈကို တားဆီးဖို ့ စိတ္မခ်ရဘူးလို ့ ယူဆလို ့ပါ။
ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၉ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၈ရက္မွာ IMO ရဲ ့သတ္မွတ္ခ်က္အရ Single hull နဲ ့ တည္ေဆာက္ ထားတဲ့ Tanker Erika က Fuel oil တန္ခ်ိန္ ၃၁၀၀၀ နဲ ့ Bay of Biscay အ၀င္ ျပင္သစ္ကမ္းရိုးတန္းမွာ ခါးက်ဳိးၿပီး နစ္ျမဳပ္ျပန္ေတာ့ IMO က Single hull ကို လံုး၀ ဖယ္ပစ္ဖို ့ ဆံုးျဖတ္ၾကပါတယ္။ Double Hull နဲ ့ဆို ပိုခိုင္ခန္ ့တယ္ေပါ့။
Tanker Erika က သက္တန္း ၂၅ႏွစ္ေလာက္ရိွၿပီး the classification society “Registro Italiano Navale” ရဲ ့ Report အရ ဒီသေဘၤာက သက္တန္း၂၀ေက်ာ္သံုးလို ့ရတာကို စစ္ေဆးထားလို ့ IMO requirement အရ Safety certificates ေတြ အျပည့္အစံု ထုတ္ေပးထား ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တရားရံုးက ေသခ်ာစြာဂရုမစိုက္မႈ အျပစ္နဲ ့ သေဘၤာပိုင္ရွင္ကို US$280 millions နဲ ့ သီးျခားျပစ္ဒါဏ္ေငြေတြ က်ခံေစခဲ့ပါတယ္။ သေဘၤာကုမၸဏီ Total SA ကိုလည္း လံုး၀ပိတ္သိမ္း ပစ္လိုက္ပါတယ္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ မွာ IMO က Single hull tankers ကို မတည္ေဆာက္ေတာ့ဖို ့၀ိုင္းၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ Pre¬-MARPOL tankers ေတြက ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ MARPOL tankers and small tankers ေတြက ၂၀၁၀ခုႏွစ္မွာစလို ့ Single hull ကို ေမွးမိွန္ေဖ်ာက္ကြယ္ဖို ့ သတ္မွတ္ လိုက္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ Oil tanker ေတြမွာ Double hull ေတြ တပ္ဆင္တည္ေဆာက္ရတဲ့ အေၾကာင္းပါဘဲ။
အားလံုးကိုေလးစားလ်က္
သန္းလြင္ CE
No comments:
Post a Comment